Thực hiện Luật Giám định tư pháp trong 5 năm qua, với trách nhiệm là cơ quan cơ quan đầu mối giúp Ủy ban nhân dân tỉnh quản lý nhà nước về giám định tư pháp ở địa phương, Sở Tư pháp Nam Định không ngừng chủ động tham mưu UBND tỉnh thực hiện nhiều giải pháp tăng cường công tác quản lý nhà nước về hoạt động giám định.

Đối với việc  triển khai thi hành Luật giám định tư pháp và các văn bản hướng dẫn, Sở Tư pháp đã tham mưu UBND tỉnh ban hành Kế hoạch số 06/KH-UBND ngày 16/01/2013 triển khai thực hiện Luật giám định tư pháp, tổ chức hội nghị toàn tỉnh tổ chức tuyên truyền, phổ biến sâu rộng nội dung Luật Giám định tư pháp đến cán bộ chủ chốt, đội ngũ báo cáo viên pháp luật, giám định viên…trong toàn tỉnh. Ngoài ra, Sở Tư pháp phối hợp với các Sở, ngành tham mưu UBND tỉnh ban hành các văn bản quy phạm pháp luật, văn bản quản lý trong lĩnh vực tư pháp như Quyết định số 38/2013/QĐ-UBND ngày 18/11/2013 ban hành quy chế phối hợp quản lý giám định tư pháp trên địa bàn tỉnh Nam Định, chỉ đạo thực hiện Quyết định số 01/2014/QĐ-TTg về chế độ bồi dưỡng giám định tư pháp, ban hành Kế hoạch 67/KH-UBND ngày 27/6/2018 nhằm triển khai triển khai kịp thời các nội dung cơ bản của Đề án tiếp tục đổi mới và nâng cao hiệu quả hoạt động giám định tư pháp (Đề án 250), kiện toàn Ban chỉ đạo, tổ thư ký giúp việc Đề án, tổ chức các Hội nghị tập huấn để nâng cao năng lực, hiệu quả quản lý và nghiệp vụ giám định tư pháp.
Về thực trạng tổ chức, hoạt động giám định tư pháp:
 Hiện nay trên địa bàn tỉnh Nam Định có 02 tổ chức giám định tư pháp công lập (đó là Trung tâm pháp y và Phòng Kỹ thuật hình sự  - Công an tỉnh). Các tổ chức này đều có Giám đốc hoặc Trưởng phòng, chịu trách nhiệm trước cơ quan chuyên môn quản lý tổ chức và hoạt động giám định tư pháp của tổ chức, đơn vị mình( Tại tỉnh Nam Định chưa có Văn phòng giám định tư pháp nào được thành lập).
Về số lượng, chất lượng giám định viên tư pháp: Nam Định hiện nay đã phát triển được 71 giám định viên tư pháp, tuy nhiên mới có 17 giám định viên tư pháp chuyên trách. Đội ngũ giám định viên được bổ nhiệm đều được đào tạo cơ bản, có trình độ năng lực đáp ứng công việc được giao, có phẩm chất đạo đức tốt.
Về cơ sở, vật chất: Cơ bản đã đáp ứng được nhu cầu trong hoạt động giám định tư pháp, điển hình là 02 trung tâm giám định tư pháp công lập đã trang bị đầy đủ phương tiện, trang thiết bị, trụ sở làm việc đựơc đặt trong khuôn viên của cơ quan chủ quản rất thuận tiện cho quá trình làm việc, trao đổi về chuyên môn, nghiệp vụ với các cơ quan, đơn vị liên quan.
Về hoạt động giám định tư pháp:
Đối với việc tiếp nhận và thực hiện giám định tư pháp, từ ngày 01/01/2013 đến ngày 30/8/2018 trên địa bàn tỉnh Nam Định đã giám định là 11.808 vụ việc, cụ thể (Trong đó Kỹ thuật hình sự: 8.952 vụ, pháp y: 2.706 vụ, Lĩnh vực pháp y tâm thần: 34 vụ, Lĩnh vực tài chính: 01vụ, Lĩnh vực xây dựng: 10 vụ, Lĩnh vực văn hóa: 05 vụ).
Hoạt động của giám định viên tư pháp trên địa bàn tỉnh Nam Định thực hiện theo đúng quy định pháp luật, các giám định viên làm việc nhiệt tình, thực hiện với tinh thần trách nhiệm cao, nhiều khi phải xử lý  những trường hợp phức tạp, mất nhiều thời gian công sức (giám định tử thi, kỹ thuật hình sự, công trình xây dựng, …) nhưng vẫn đảm bảo hoàn thành nhiệm vụ đặt ra.
Đối với việc trưng cầu, yêu cầu giám định và đánh giá sử dụng kết luận giám định trong hoạt động tố tụng tại tỉnh Nam Định chủ yếu do cơ quan điều tra thực hiện.
 Hầu hết các kết luận giám định được sử dụng làm cơ sở để cơ quan tiến hành tố tụng thực hiện các hoạt động điều tra, thu thập tài liệu, chứng cứ khác, lấy lời khai làm rõ các tình tiết của vụ án…Trong đó, kết luận giám định vụ án hình sự được sử dụng: 3.886/3.886 kết luận; kết luận giám định vụ việc dân sự được sử dụng: 139/154 kết luận.
Tuy nhiên, cũng phải nhìn nhận rằng, trong quá trình thực hiện Luật giám định tư pháp tại Nam Định cũng gặp một số khó khăn sau:
Phần lớn đội ngũ giám định viên tư pháp trên địa bàn tỉnh Nam Định còn  làm việc kiêm nhiệm (54/71) nên có lúc có nơi chưa thực sự đáp ứng yêu cầu thực tế.
Một số trưng cầu giám định của các cơ quan tiến hành tố tụng không phù hợp với tính chất chuyên môn, không cung cấp đầy đủ kịp thời các tài liệu, thông tin cần thiết cho việc thực hiện giám định nên ảnh hưởng đến thời gian giám định.
Ngoài ra, yếu tố khó khăn về nguồn lực cơ sở vật chất và tài chính như: một số lĩnh vực giám định vẫn còn thiếu về kinh phí, trang thiết bị, phương tiện giám định nhất là lĩnh vực có tính khoa học cao như giám định kỹ thuật số điện tử, giám định sinh vật, giám định pháp y; Phương tiện đi lại phục vụ công tác giám định pháp y tại hiện trường còn nhiều khó khăn.
Trong thời gian tới, để tiếp tục triển khai có hiệu quả Luật giám định tư pháp trên địa bàn tỉnh Nam Định nói riêng và cả nước nói chung, cần có nhiều giải pháp tổng thể. Trước nhất là Luật Giám định tư pháp cần có sự sửa đổi, bổ sung như việc quy định cụ thể về thời hạn giám định tư pháp, quy định về cơ quan cấp thẻ giám định viên tư pháp tại địa phương, quy định cụ thể về trách nhiệm của các Sở, ngành chuyên môn trong việc  quản lý đội ngũ giám định viên khi luân chuyển công tác, nghỉ hưu hoặc thuộc trường hợp miễn nhiệm giám định viên.
Mặt khác, Bộ y tế và Bộ công an cần ban hành quy chế phối hợp hoạt động giữa Trung tâm pháp y và Phòng kỹ thuật hình sự - Công an tỉnh.
Và các Bộ, Ngành trung ương cũng phải thường xuyên tổ chức các lớp đào tạo, bồi dưỡng chuyên môn, nghiệp vụ về giám định, pháp luật về giám định tư pháp cho các giám định viên tư pháp, đặc biệt là lĩnh vực pháp y.

Trần Thị Hồng Nhung Sở tư pháp Nam Định