Liên quan đến vấn đề này đã có Chỉ thị số 56-CT/TW ngày 18/8/2000 của Bộ Chính trị về việc tăng cường sự lãnh đạo của Đảng đối với công tác Hội Luật gia Việt Nam và Chỉ thị số 06/2001/CT-TTg ngày 9/4/2001 của Thủ tướng Chính phủ về việc thực hiện các biện pháp nhằm đẩy mạnh và nâng cao hiệu quả hoạt động của Hội Luật gia Việt Nam. Đại diện Hội Luật gia Việt Nam cho biết, quá trình thực hiện các Chỉ thị trên trong những năm vừa qua, UBND các tỉnh đã quan tâm và tạo điều kiện thuận lợi cho việc củng cố và phát triển Hội Luật gia Việt Nam. Các cấp Hội và hội viên đã tham gia tích cực trong công tác xây dựng pháp luật, cải cách tư pháp, nghiên cứu khoa học pháp lý, phổ biến giáo dục pháp luật, tư vấn pháp luật, trợ giúp pháp lý, tư vấn việc giải quyết khiếu nại, tố cáo, hòa giải cơ sở, tuyển chọn thẩm phán, kiểm sát viên và hợp tác quốc tế…, đã góp phần cùng hệ thống chính trị hoàn thành nhiệm vụ được giao, đóng góp có hiệu quả và hoạt động chung của đất nước.
Vì vậy, để tiếp tục thực hiện Chỉ thị số 56-CT/TW và Kết luận số 19-KL/TW ngày 23/5/2013 của Ban Bí thư Trung ương Đảng, Dự thảo Chỉ thị của Thủ tướng yêu cầu các bộ, cơ quan ngang bộ, các cơ quan thuộc Chính phủ, UBND các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương cần quan tâm, tạo điều kiện thuận lợi để củng cố, phát triển Hội Luật gia Việt Nam cũng như thực hiện các biện pháp để phát huy tốt hơn nữa vai trò của Hội Luật gia trong các hoạt động như đề xuất các sáng kiến xây dựng pháp luật, phối hợp chặt chẽ với Mặt trận Tổ quốc Việt Nam và các tổ chức thành viên của Mặt trận trong việc tham gia giám sát thi hành pháp luật, thực hiện hòa giải ở cơ sở, tư vấn giải quyết khiếu nại, giải quyết tranh chấp pháp lý ngoài cơ chế Nhà nước…
Về trách nhiệm cụ thể của Bộ Tư pháp, theo Dự thảo, Bộ Tư pháp sẽ phối hợp với các bộ, cơ quan ngang bộ, các cơ quan thuộc Chính phủ, UBND các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương triển khai các biện pháp nhằm phát huy vai trò và khả năng của Hội Luật gia Việt Nam thực hiện có hiệu quả các hoạt động của Hội; chủ trì, phối hợp với Hội Luật gia Việt Nam và các bộ, ngành, cơ quan hữu quan khẩn trương trình cấp có thẩm quyền ban hành các văn bản quy phạm pháp luật về chính sách xã hội hóa đối với một số hoạt động, chú trọng tăng cường vai trò của các cấp Hội và hội viên Hội Luật gia trong công tác này.
Tuy nhiên, theo ý kiến của đại diện một số Bộ, ngành, Dự thảo này mới đặt nặng vai trò của các cơ quan quản lý Nhà nước, chưa thấy vai trò tự thân của Hội Luật gia, chưa nêu rõ những hoạt động mà Hội sẽ thực hiện, tham gia hoặc chủ trì… Do đó, phải phát huy tính chủ động của Hội Luật gia, mà trước hết là chủ trì, phối hợp với các bộ, ngành xây dựng kế hoạch triển khai, tuyên truyền phổ biến để thực hiện Chỉ thị này khi được thông qua. Ngoài ra, Thứ trưởng Hiền đề nghị Trung ương Hội Luật gia Việt Nam phối hợp với Vụ Tổ chức cán bộ, Bộ Tư pháp rà soát nội dung Dự thảo để chỉnh lý, hoàn thiện, trình Thủ tướng Chính phủ trong thời gian sớm nhất. Theo đó, chỉ điều chỉnh các hoạt động mang tính tăng cường hiệu quả hoạt động của Hội cũng như đưa ra các giải pháp củng cố về tổ chức, nâng cao chất lượng hoạt động của Hội.
Cẩm Vân