Đến nay, các tổ chức hành nghề công chứng và hoạt động công chứng tại tỉnh đã có bước phát triển vượt bậc cả về số lượng cũng như chất lượng với 15 tổ chức hành nghề công chứng và 23 công chứng viên đang hoạt động. Kể từ khi Luật Công chứng 2006 có hiệu lực đến hết năm 2012, các tổ chức hành nghề công chứng tại tỉnh Nam Định đã công chứng được 26.999 hợp đồng, giao dịch, thu phí công chứng  8.128.499.225đ, nộp ngân sách nhà nước là 2.509.749.773đ. Năm 2013, các Văn phòng công chứng đã công chứng được 7.701 hợp đồng, giao dịch, thu phí công chứng là 1.996.956.800, nộp ngân sách nhà nước là 200.695.680đ. Năm 2014, các văn phòng công chứng trên địa bàn tỉnh đã công chứng 7834 hợp đồng, giao dịch, thu phí công chứng 2.216.942.500 đồng, đóng góp cho ngân sách nhà nước là 216.509.000 đ. Có thế khẳng định rằng: Hoạt động công chứng tại tỉnh Nam Định không chỉ giúp giảm tải cho Phòng công chứng số 1 – Sở Tư pháp, mà còn giúp hoạt động công chứng chuyển dần từ độc quyền nhà nước sang hoạt động dịch vụ với mục tiêu phục vụ khách hàng.

Tuy nhiên, bên cạnh những kết quả đạt được, hoạt động công chứng tại tỉnh Nam Định còn một số khó khăn, vướng mắc và bất cập. Với 23 công chứng viên đang hoạt động tại 1 tỉnh có khoảng 2 triệu người, cho thấy tỉ lệ là 1 công chứng viên/86.956 người, chủ yếu hành nghề ở thành phố Nam Định. Trình độ đào tạo, chuyên môn hóa trong hành nghề của công chứng viên còn hạn chế, một số công chứng viên thuộc diễn miễn đào tạo nghề, miễn tập sự đã bộc lộ một số hạn chế về kỹ năng nghề nghiệp, chất lượng hành nghề chưa cao. Quy mô của tổ chức hành nghề công chứng trên địa bàn tỉnh còn nhỏ, có đến 12/14 văn phòng công chứng hoạt động với mô hình doanh nghiệp tư nhân, trụ sở, cơ sở vật chất của các tổ chức hành nghề công chứng còn nhiều khó khăn, hạn chế. Về hoạt động công chứng: Có một số tổ chức công chứng thiếu tính chuyên nghiệp trong hành nghề, có sự không thống nhất trong nghiệp vụ như: vấn đề hủy bỏ hợp đồng, xác định thành viên hộ gia đình;việc cấp giấy xác nhận tình trạng hôn nhân dùng cho mục đích giao dịch dân sự không đúng yêu cầu…

Để khắc phục những tồn hại, hạn chế và vướng mắc nêu trên; tiếp tục đẩy mạnh xã hội hóa hoạt động công chứng, đáp ứng yêu cầu cải cách hành chính và cải cách tư pháp đã được xác định tại Nghị quyết số 49-NQ/TW của Bộ Chính trị về Chiến lược cải cách tư pháp, nên chăng cần tập trung vào một số giải pháp sau:

Một là, cần tiếp tục đẩy mạnh chủ trương xã hội hóa hoạt động công chứng.

Hai là, thực hiện nghiêm túc quy định của Luật Công chứng 2014 đặc biệt là những quy định về tiêu chuẩn, bổ nhiệm công chứng viên; về tổ chức hành nghề công chứng, nhanh chóng chuyển đổi mô hình hoạt động của văn phòng công chứng 1 thành viên sang loại hình công ty hợp danh đảm bảo thời gian theo quy định…

Ba là, tăng cường thanh tra, kiểm tra, chấn chỉnh những sai phạm và những biểu hiện tiêu cực trong hoạt động công chứng; hướng dẫn các công chứng viên, tổ chức hành nghề công chứng thực hiện nghiêm chỉnh các quy định của Luật công chứng 2014 và văn bản hướng dẫn thi hành để phát triển lành mạnh các hoạt động công chứng.

Bốn là, xây dựng được cơ sở dữ liệu thông tin về bất động sản, chia sẻ thông tin giữa các tổ chức hành nghề công chứng và Văn phòng đăng ký quyền sử dụng đất để khắc phục rủi ro trong hoạt động hành nghề của công chứng viên./.

Trần Hồng Nhung