Tây Ninh là một trong số tỉnh, thành phố thực hiện có hiệu quả công tác xã hội hóa trong hoạt động công chứng. Đến nay, trên địa bàn tỉnh hiện đã có 12 tổ chức hành nghề công chứng được thành lập và đi vào hoạt động với 18 Công chứng viên. Mỗi huyện, thành phố đã có ít nhất 01 tổ chức hành nghề công chứng, riêng thành phố Tây Ninh có 03 tổ chức hành nghề công chứng, về cơ bản đáp ứng yêu cầu công chứng của tổ chức và cá nhân, góp phần đem lại sự an toàn pháp lý cho các hợp đồng, giao dịch trong lĩnh vực đất đai, kinh tế, thương mại...

Ngay sau khi Luật Công chứng có hiệu lực, Sở Tư pháp tỉnh Tây Ninh đã chủ động, tích cực tham mưu cho Tỉnh ủy, UBND tỉnh và thực hiện nhiệm vụ quản lý nhà nước về công chứng theo thẩm quyền. Sở đã tiếp nhận, thẩm định hồ sơ đề nghị thành lập Văn phòng công chứng và cấp Giấy đăng ký hoạt động đảm bảo đúng quy định của pháp luật. Hàng năm, Sở Tư pháp đều ban hành nhiều văn bản chỉ đạo, chấn chỉnh hoạt động công chứng, triển khai nhiệm vụ công tác công chứng; quy định chế độ thông tin, báo cáo, giao ban chuyên đề các tổ chức hành nghề công chứng niêm yết công khai trình tự, thủ tục công chứng để đánh giá, kiểm điểm, trao đổi nghiệp vụ về hoạt động công chứng; yêu cầu các cán bộ làm  công tác này thực hiện tư vấn và hướng dẫn, giải đáp cho người yêu cầu công chứng, lịch làm việc, nội quy công chứng, bảng thu phí, thù lao công chứng…
Trung bình mỗi năm các tổ chức hành nghề công chứng trên địa bàn tỉnh đã thực hiện trên 68.000 hợp đồng, giao dịch, trong đó công chứng hợp đồng chuyển quyền sử dụng tài sản liên quan đến đất đai và tài sản gắn liền với đất đai 10.860 trường hợp; công chứng hợp đồng sở hữu, quyền sử dụng tài sản khác trên 2.500 trường hợp; số phí thu được từ việc công chứng trên 14 tỷ đồng, nộp ngân sách Nhà nước hơn 5 tỷ đồng.
Công chứng Nhà nước
Phòng Công chứng số 1 tỉnh Tây Ninh được thành lập và hoạt động từ năm 1991, đây được xem là một trong những tổ chức hành nghề công chứng được thành lập đầu tiên của tỉnh Tây Ninh, cho đến nay đã gần 25 năm hoạt động, tập thể và viên chức của Phòng Công chứng số 1 tỉnh Tây Ninh luôn hoàn thành tốt nhiệm vụ được giao, hoàn toàn tự chủ về biên chế và tự đảm bảo chi phí hoạt động, hàng năm đều có tích lũy và tăng thu nhập cho người lao động, cũng như hoàn thành tốt nhiệm vụ chuyên môn, phục vụ kịp thời yêu cầu công chứng của các cá nhân và tổ chức.
Chị Kim Cẩm Thúy – Nhân viên tín dụng Ngân hàng Cổ phần An Bình Chi nhánh Tây Ninh cho biết là khách hàng thường xuyên đến Phòng công chứng để thực hiện các loại giấy tờ. Ở đây, chị được nhân viên, công chứng viên hướng dẫn nhiệt tình và đầy đủ các thủ tục
 Bình quân hàng năm Phòng công chứng giải quyết được hơn 9.000 việc các loại; Phí công chứng thu được hơn: 3.500.000.000đ. hàng năm nộp ngân sách hơn 1.500.000.000 đồng.
Với phương châm “ Vui lòng khách đến vừa lòng khách đi”, những năm qua tập thể cán bộ nhân viên Phòng Công chứng Số 2 Tây NInh luôn đề cao trách nhiệm nghề nghiệp, bằng kiến thức pháp luật của mình đã tư vấn cho nhân dân hiểu biết thêm về các quy định của pháp luật, nhằm nâng cao nhận thức pháp luật của người dân.
Cùng với sự phát triển nghề công chứng của tỉnh nói riêng và cả nước nói chung, Phòng Công chứng Số 3 Tây Ninh đã được thành lập và chính thức đi vào hoạt động từ ngày 01/6/2004 nhằm phục vụ nhu cầu công chứng của nhân dân 02 huyện phía bắc của tỉnh Tây Ninh đó là Tân Biên và Tân Châu. Những năm đầu mới thành lập, lĩnh vực công chứng còn gặp nhiều khó khăn: từ chổ năm 2004 công chứng được 146 việc ( trong đó hợp đồng mua bán tặng cho liên quan đến bất động sản chỉ có 5 trường hợp). Tuy nhiên đến nay Tân Châu là một trong những huyện có tiềm năng phát triển kinh tế mạnh đo là nhờ cây Cao Su, Mía, Mì… dẫn đến các quan hệ giao dịch dân sự liên quan đến bất động sản cũng tăng lên. Từ đó hoạt động công chứng cũng khẳng định là không thể thiếu trong sự phát triển của xã hội. Bình quân hàng năm, công chứng trên 8.000 việc, phí công chứng thu được 1 tỷ 800 triệu đồng. Với đội ngũ cán bộ, công chứng viên tận tâm và đầy nhiệt quyết, cùng với cơ sở vật chất khang trang, thoáng mát, phần nào đã làm hài lòng người dân khí đến giao dịch.
Xã hội hóa hoạt động công chứng…
Ngay sau khi Luật Công chứng có hiệu lực từ 1/7/2007 đã mở giải pháp mới cho hoạt động công chứng, đó là xã hội hoá hoạt động công chứng bằng việc cho thành lập các Văn phòng Công chứng. Trên địa bàn tỉnh Tây Ninh Văn phòng công chứng Nguyễn Gia Thôn là một trong những Văn phòng công chứng tư nhân đầu tiên được thành lập và đi vào hoạt động. Mặc dù trải qua nhiều khó khăn trong những ngày đầu hoạt động, tuy nhiên với tinh thần làm việc năng động của đội ngũ nhân viên, tận tâm, nhiệt tình hướng dẫn, giúp đỡ mọi cá nhân, tổ chức khi có nhu cầu về công chứng, cùng với sự phát triển của xã hội, hoạt động công chứng của Văn phòng công chứng Nguyễn Gia Thôn – Tây Ninh những năm gần đây đã khẳng định được vị trí của mình. Với điều kiện thuận lợi là trụ sở văn phòng đặt tại khu vực giáp ranh giữa huyện Hòa Thành và thành phố Tây Ninh, nơi có thể nói là số lượng giao dịch trong nhân dân đứng đầu của tỉnh. Do đó, những năm qua,Văn phòng công chứng Nguyễn Gia Thôn đã đáp ứng phần nào nhu cầu chính đáng của nhân dân trong các hợp đồng giao dịch dân sự. Bình quân mỗi năm ,văn phòng này đã giải quyết được hơn 7.000 việc, phí công chứng thu được hơn 1 tỷ 500 triệu đồng. Nộp thuế cho Nhà nước trên 200 triệu đồng.
Thành phố Tây Ninh hiện là trung tâm kinh tế, văn hóa, chính trị, hành chính của tỉnh, do đó để đáp ứng nhu cầu công chứng của người dân, cùng với sự hoạt động của Phòng Công Số 1 Tây Ninh, UBND tỉnh và Sở Tư pháp Tây Ninh đã ban hành Quyết định thành lập thêm 02 Văn Phòng công chứng cùng hoạt động trên địa bàn thành phố, đó là: Văn phòng công chứng Tây NInh có trụ sở nằm trên trục đường 30/4 tp Tây Ninh và Văn phòng công chứng Tâm Thanh, tại số 11 đường Võ Thị Sáu, khu phố 7, phường 3, Thành phố Tây Ninh.
Ngay sau khi Luật Công chứng 2014 và các văn bản hướng dẫn thi hành có hiệu lực pháp luật, Văn phòng công chứng Tây Ninh đã triển khai, quán triệt đến toàn thể nhân viên và tiến hành thực hiện công việc sau: Xây dựng lại thành phần hồ sơ cho phù hợp đúng quy định của Luật Công chứng và tổ chức niêm yết công khai tại trụ sở của đơn vị. Với phương châm “làm hết việc chứ không làm hết giờ”, thời gian qua cho thấy: đối với các nhóm việc như hợp đồng thế chấp tài sản để vay vốn, hợp đồng chuyển nhượng, tặng cho quyền sử dụng đất, công chứng di chúc, thuận phân chia di sản thừa kế … giải quyết có tăng hơn so với cùng kỳ năm trước.
Cùng với các tổ chức hành nghề công chứng nói trên, các huyện còn lại lần lược thành lập mỗi địa phương 01 hoặc 02 văn phòng công chứng. Trong những năm đầu mới thành lập ở huyện vùng sâu, vùng xa của tỉnh, vùng giáp biên giới nước bạn Campuchia, các Văn phòng công chứng đã gặp rất nhiều khó khăn. Do từ trước đến nay, một số huyện chưa có văn phòng công chứng, mọi giao dịch của người dân đều đến UBND xã hoặc các phòng công chứng ở thị xã và huyện Hòa Thành, Gò Dầu. Điển hình như Văn phòng công chứng Bến Cầu, được thành lập từ năm 2013, nhưng đến năm 2014 chỉ công chứng được: 877 việc, phí thu được 177.000.000 đồng. Trải qua rất nhiều khó khăn, tuy nhiên đến nay, văn phòng này đã tạo được niềm tin đối với nhân dân địa bàn vùng biên giới, trong lĩnh vực công chứng. Với đội ngũ cán bộ, viên chức và nhân viên giúp việc năng động, tận tâm, nhiệt tình hướng dẫn, giúp đỡ mọi cá nhân, tổ chức có nhu cầu về công chứng. Bình quân hàng năm văn phòng công chứng Bến Cầu giải quyết được khoảng 1.000 việc; Phí công chứng thu được trên 400.000.000đ.
Văn phòng Công chứng Kiều Thị Huyền Châu chính thức đi vào hoạt động ngày 20/01/2015, đã đáp ứng được sự mong đợi của các tổ chức và nhân dân vùng biên giới phía Tây của tỉnh, nơi có tiềm năng phát triển kinh tế về nông nghiệp. Đây là Văn phòng công chứng được thành lập sau cùng so với các tổ chức hành nghề công chứng khác. Chỉ hơn 1 năm đi vào hoạt động, mặc dù có khó khăn, nhưng với sự nhiệt tình, tâm huyết… tránh nhiệm với nghề, công chứng viên Kiều Thị Huyền Châu đã cố gắn hết sức mình để vượt qua. So với chỉ tiêu cùng kỳ, 6 tháng năm nay đã thực hiện giao dịch trên 1.000 hồ sơ công chứng (6 tháng năm 2015 chỉ đạt 500 hồ sơ công chứng). Ngoài thực hiện nghiệp vụ công chứng, thì văn phòng này còn thực hiện công tác tư vấn, giải thích pháp luật miễn phí cho người dân, do đặc thù khách hàng đến giao dịch là người dân  vùng biên giới, khó khăn và hạn chế trong việc tiếp cận và hiểu biết pháp luật. Có đến 70% trường hợp đến Văn phòng công chứng Kiều Thị Huyền Châu đều được tư vấn pháp luật.
Văn phòng công chứng Đông Nam Tây Ninh là một trong những văn phòng hoạt động đáp ứng theo Luật Công chứng năm 2014, được thành lập từ năm 2012 do công chứng viên Trần Văn Hờ làm Trưởng văn phòng. Đến ngày 30.6.2014, Văn phòng đã chuyển đổi từ loại hình họa động công chứng do 01 công chứng viên thành lập sang loại hình Văn phòng công chứng do 02 Công chứng viên thành lập... Hiện văn phòng có trụ Sở tại Số 140 quốc lộ 22, khu phố Lộc Du, thị Trấn Trảng Bàng do Công chứng viên Lê Văn Chí Lin làm trưởng văn phòng. Từ khi thành lập đến nay đã công chứng cho 12.815 trường hợp giao dịch dân sự, nộp thuế nhà nước trên 400 triệu đồng.
Trước nhu cầu công chứng của người dân địa phương huyện Trảng Bàng ngày 1 gia tăng, theo người dân trước đây phải đi đến tận Thành phố Tây Ninh hoặc huyện Gò Dầu  mới có tổ chức hành nghề công chứng. Nhưng từ khi Văn phòng công chứng tư nhân ở huyện Trảng Bàng đi vào hoạt động… đã góp phần hạn chế việc đi lại của người dân khi có nhu cầu.
Hiện nay huyện Trảng Bàng đang ra sức để thực hiện các chỉ tiêu phát triển KT-XH theo quy hoạch để trước năm 2020 trở thành Thị xã thuộc tỉnh. Do đó, sự phát triển của lĩnh vực công chứng là điều tất nhiên. Được thành lập và đi vào hoạt động trước Văn phòng công chứng Đông Nam Tây Ninh, Văn Phòng công chứng Trảng Bàng do công chứng viên Trịnh Văn Chẹt là Trưởng văn phòng. Từ khi thành lập đến nay, được quần chúng nhân dân đồng tình ủng hộ vì họ hiểu biết và nhận thức được tầm quan trọng của việc công chứng. Việc này được thể hiện qua số việc giải quyết như sau: Năm 2009 công chứng 74 việc và những năm tiếp theo bình quân 3000 việc / 1 năm và phí công chứng thu được hơn 700 triệu đồng.
Thành lập “ngôi nhà chung” của công chứng viên
Có thể thấy trong tình hình hiện nay, đội ngũ công chứng viên của tỉnh đang ngày càng phát triển về số lượng làm tăng thêm tính phức tạp về công tác quản lý công chứng. Do đó, nhằm đảm bảo vai trò quản lý, vừa phát huy vai trò tự quản trong tổ chức hành nghề công chứng, đòi hỏi phải có một tổ chức xã hội nghề nghiệp để các công chứng viên tự quản, giám sát lẫn nhau trong hoạt động của mình.
Công Chứng viên Lê Văn Chí Lin - Trưởng Văn phòng công chứng Đông Nam Tây Ninh cho rằng Hội Công chứng viên ra đời sẽ là “ngôi nhà chung” tập hợp, đoàn kết đội ngũ công chứng viên, bảo vệ quyền, lợi ích hợp pháp của công chứng viên, giám sát việc tuân theo pháp luật, thực hiện quy tắc đạo đức hành nghề công chứng; cùng tháo gỡ những khó khăn, vướng mắc trong quá trình hành nghề và tạo điều kiện để các công chứng viên trao đổi, học tập kinh nghiệm chuyên sâu về nghề nghiệp và phát huy tính tự quản của tổ chức xã hội - nghề nghiệp công chứng; nâng cao chất lượng hoạt động hành nghề công chứng, góp phần ổn định phát triển kinh tế - xã hội của địa phương
 Xác định rõ hoạt động công chứng đóng vai trò quan trọng trong quan hệ giao dịch dân sự của tổ chức, cá nhân phục vụ phát triển kinh tế - xã hội của địa phương, ngay sau khi Luật công chứng có hiệu lực thi hành, UBND tỉnh đã ban hành kế hoạch và các văn bản chỉ đạo các cấp, các ngành trong tỉnh triển khai tổ chức thi hành Luật công chứng với nhiều giải pháp đồng bộ. Từ đó, những năm qua, hoạt động công chứng trên địa bàn tỉnh đã có sự chuyển biến rõ nét cả về số lượng và chất lượng. Những kết quả đạt được trên lĩnh vực công chứng đã đóng góp tích cực trong  việc phát triển kinh tế - xã hội, góp phần thực hiện tốt công tác cải cách hành chính, cải cách tư pháp, tăng cường bảo đảm an toàn pháp lý cho các hợp đồng, giao dịch của các cá nhân, tổ chức và ngày càng khẳng định chủ trương xã hội hóa hoạt động công chứng của Đảng và Nhà nước ta là hoàn toàn đúng đắn.
Bình Duy