Xác định được vai trò, tầm quan trong của công tác hòa giải ở cơ sở, những năm qua ngành Tư pháp Ninh Bình đã thực hiện tốt công tác tham mưu UBND các cấp nâng cao hiệu quả quản lý nhà nước đối với hoạt động hòa giải ở cơ sở trên địa bàn tỉnh.

Sở Tư pháp Ninh Bình đã thực hiện tốt công tác tham mưu giúp UBND tỉnh theo dõi, quản lý về tổ chức và hoạt động của tổ hòa giải ở cơ sở. Tham mưu cho Tỉnh ủy, HĐND, UBND tỉnh ban hành nhiều văn bản đôn đốc, chỉ đạo UBND các cấp tạo điều kiện để các hòa giải viên hoạt động hiệu quả; hàng năm đều tổ chức sơ kết, tổng kết đánh giá kết quả hoạt động hoạt động tư pháp nói chung trên đại bàn tỉnh trong đó có tình hình hoạt động của các tổ hòa giải, kịp thời khen thưởng, biểu dương những tập thể, cá nhân có thành tích xuất sắc trong công tác tư pháp. Bên cạnh đó Sở Tư pháp cũng đã ban hành nhiều văn bản chỉ đạo, hướng dẫn Phòng Tư pháp cấp huyện và UBND cấp xã thep dõi, chỉ đạo hoạt động của tổ hòa giải và hòa giải viên. Đặc biệt, ngay sau khi Luật Hòa giải ở cơ sở được ban hành (có hiệu lực từ ngày 1/1/2014), Sở Tư pháp đã tham mưu UBND tỉnh ban hành văn bản chỉ đạo các sở, ngành, đoàn thể có liên quan, UBND các cấp trong phạm vi chức năng nhiệm vụ quyền hạn của mình triển khai nội dụng của Luật Hòa giải ở cơ sở tới cán bộ, công chức và nhân dân tại cơ quan, đơn vị địa phương nhằm thực hiện tốt các quy định của Luật. Bên cạnh đó Sở Tư pháp đã thực hiện nhiều giải pháp nhằm nâng cao hiệu quả công tác hòa giải trên địa bàn tỉnh như biên soạn tài liệu tập huấn, in ấn phát hành tờ rơi, tờ gấp, bồi dưỡng nâng cao kỹ năng, kiến thức pháp luật cho đội ngũ hào giải viên cơ sở. Chỉ tính từ năm 2010 đến nay, thực hiện Đề án phổ biến, giáo dục pháp luật giai đoạn 2010-2015 của UBND tỉnh, Sở Tư pháp đã phối hợp với UBND các huyện, thị xã, thành phố, UBND các xã, phường, thị trấn tổ chức được 30 hội nghị cho hơn 3.000 lượt tuyên truyền viên, hòa giải viên cơ sở với nhiều nội dung văn bản luật thuộc các lĩnh vực dân sự, đất đai, hôn nhân và gia đình, khiếu nại, tố cáo, kỹ năng phổ biến, giáo dục pháp luật, hòa giải ở cơ sở…thường xuyên cử cán bộ, công chức, viên chức tiến hành kiểm tra công tác tổ chức và hoạt động hòa giải ở cơ sở nhằm kịp thời hướng dẫn, chỉ đạo những khó khăn vướng mắc phát sinh ở cơ sở. Cũng từ anwm 2010 đến nay Sở tư pháp đã tham mưu cho Hội đồng phối hợp công tác phổ biến, giáo dục pháp luật tỉnh tổ chức 06 cuộc kiểm tra công tác chỉ đạo, lãnh đạo, triển khai thực hiện hoạt động phổ biến, giáo dục pháp luật tại các huyện Yên Khánh, Yên Mô, Hoa Lư, Gia Viễn, Thành phố Ninh Bình và Thị xã Tam Điệp (theo kế hoạch trong năm 2014 Hội đồng phối hợp tỉnh sẽ tiến hành kiểm tra tại huyện Kim Sơn và huyện Nho Quan). Đối với công tác hòa giải ở cơ sở thông qua công tác kiểm tra đã đánh giá được những kết quả đạt được, thuận lợi, khó khăn từ đó có những kiến nghị, đề xuất với địa phương tiếp tục đưa ra những giải pháp nhằm nâng cao và phát huy hơn nữa vai trò của hoạt động hòa giải ở cơ sở.

Toàn tỉnh hiện nay có có 1.681 tổ hòa giải với 11.876 hòa giải viên. Các thành viên tổ hòa giải là trưởng thôn, tổ trưởng tổ dân phố, cán bộ mặt trận…, Hòa giải viên tham gia vào tổ hòa giải là những người có phẩm chất đạo đức, có uy tín, đại diện cho nhân dân, có tinh thần trách nhiệm, nhiệt tình, tự nguyện tham gia làm công tác hòa giải. Chất lượng đội ngũ hòa giải viên ngày càng được nâng cao, góp phần giải quyết các mâu thuẫn, tranh chấp nhỏ trong nhân dân, góp phần ỏn định trật tự, an ninh, xã hội trên địa bàn tỉnh. Năm 2013, toàn tỉnh đã tiếp nhận 1.340 việc hòa giải, hoà giải thành 1.022 việc, hòa giải không thành 205 việc. Hầu hết các việc hòa giải là những mâu thuẫn tranh chấp nhỏ trong dân cư thuộc các lĩnh vực dân sự, hôn nhân gia đình, đất đai, môi trường.. 6 tháng đầu năm 2014 toàn tỉnh đã tiếp nhận 867 vụ việc hòa giải, hòa giải thành 506 vụ việc, hòa giải không thành 163 vụ việc, đang hòa giải 75 vụ việc chủ yếu là các mâu thuẫn nhỏ trong thôn, xóm, phố

Có thể nói được sự quan tâm chỉ đạo của Tỉnh ủy, HĐND, UBND tỉnh sự phối hợp tích cực của Ủy ban Mặt trận tổ quốc Việt Nam tỉnh nên công tác hòa giải ở cơ sở đã được củng cố về tổ chức và hoạt động, trình tự thủ tục bầu tổ trưởng và thành viên tổ hòa giải được thực hiện theo quy định của Luật Hòa giải ở cơ sở. Hoạt động hòa giải ở cơ sở đã và đang góp phần giữ gìn khối đoàn kết trong cộng đồng dân cư, giữa gìn bình yên thôn xóm.

Nhằm tiếp tục phát huy hiệu quả hoạt động hòa giải ở cơ sở trong thời gian tới trên địa bàn tỉnh, cấn thực hiện một số công  tác sau:

Một là cần tăng cường công tác tuyên truyền, phổ biến sâu rộng chủ trương, đường lối chính sách của  Đảng, pháp luật của Nhà nước về công tác hòa giải ở cơ sở nhằm nâng cao nhận thức của toàn xã hội về vị trí, vai trò và tầm quan trọng của công tác này đối với đời sống xã hội.

Hai là thường xuyên tổ chức các lớp tập huấn bồi dưỡng kiến thức pháp luật, nghiệp vụ hòa giải cho hòa giải viên

Ba là cung cấp tài liệu hướng dẫn nghiệp vu, tài liệu pháp luật cho đội ngũ hào giải viên cơ sở.

Bốn là tổ chức các hội thi tìm hiểu pháp luật, hội thi hào giải viên giỏi, tuyên truyền viên pháp luật giỏi với những nội dung phong phú đa dạng và sinh động.

Năm là tổ chức các hội nghi sơ kết, tổng kết tọa đàm trao đổi kinh nghiệm về hoạt động hào giải ở cơ sở và công tác phổ biến, giáo dục pháp luật thông qua hoạt động hòa giải ở cơ sở.

Sáu là bảo đảm kinh phí cho công tác hòa giải ở cơ sở và phổ biến, giáo dục pháp luật.

Thiều Thị Tú – Sở Tư pháp tỉnh Ninh Bình