Thực hiện Quyết định 258/QĐ-TTg ngày 11/02/2010 của Thủ tướng Chính phủ ban hành Đề án Đổi mới và nâng cao hiệu quả hoạt động giám định tư pháp (Đề án 258), UBND tỉnh Nam Định đã ban hành Kế hoạch số 35/KH-UBND ngày 12 tháng 10 năm 2010 tổ chức thực hiện Đề án 258 và chỉ đạo các cấp, ngành có liên quan nghiêm túc thực hiện, xây dựng kế hoạch triển khai ở lĩnh vực mình quản lý. Sau đó, UBND tỉnh Nam Định đã ban hành Quyết định số 1353/QĐ-UBND ngày 15 tháng 8 năm 2011 thành lập Ban chỉ đạo thực hiện Đề án, đồng chí Phó Chủ tịch Thường trực UBND tỉnh làm Trưởng ban, Sở Tư pháp là cơ quan Thường trực.
Sau khi thành lập, Ban chỉ đạo tỉnh đã tập trung chỉ đạo các ngành, các cấp tăng cường công tác tuyên truyền, phổ biến quán triệt các quy định của pháp luật về công tác giám định tư pháp; kiện toàn các tổ chức giám định tư pháp, nâng cao năng lực đội ngũ giám định viên tư pháp; xây dựng quy chế phối hợp giữa cơ quan quản lý giám định tư pháp với các cơ quan tiến hành tố tụng, giữa cơ quan quản lý nhà nước về công tác giám định với cơ quan chuyên môn quản lý giám định nhằm cụ thể hóa các quy định giám định tư pháp, tiến tới xây dựng giám định viên chuyên trách; đầu tư cơ sở vật chất phục cho công tác giám định.
Sở Tư Pháp với vai trò là cơ quan Thường trực của Ban chỉ đạo, đồng thời là cơ quan quản lý nhà nước về công tác giám định tư pháp đã phối hợp chặt chẽ với các cơ quan, đơn vị có liên quan thực hiện việc củng cố, kiện toàn và nâng cao năng lực đội ngũ giám định viên tư pháp trên địa bàn tỉnh Nam Định. Tích cực tham mưu cho UBND tỉnh và Trưởng Ban chỉ đạo xây dựng kế hoạch và tổ chức các Hội nghị để nâng cao năng lực và hiệu quả quản lý đối với công tác giám định tư pháp; kịp thời xây dựng Dự thảo quy chế Hoạt động của Ban chỉ đạo thực hiện đề án. Phối hợp với những đơn vị chủ quản của các giám định viên tư pháp đẩy mạnh công tác tuyên truyền, phổ biến Quyết định 258/QĐ-TTg và các văn bản chỉ đạo có liên quan trong các Hội nghị...Để nâng cao hiệu quả công tác quản lý nhà nước về hoạt động giám định tư pháp, Sở Tư pháp là dự thảo Quy chế phối hợp quản lý giám định tư pháp trên địa bàn tỉnh, lấy ý kiến đóng góp của các Sở, Ngành có liên quan, trình UBND tỉnh ban hành Quy chế.
Toàn tỉnh Nam Định hiện có 03 tổ chức giám định tư pháp công lập theo quy định của Luật giám định tư pháp: Trung tâm pháp y; Trung tâm giám định pháp y tâm thần và Phòng Kỹ thuật hình sự - Công an tỉnh. Từ năm 2010-2014 đến nay, số lượng giám định viên tư pháp của tỉnh có sự biến động, một số đồng chí nghỉ hưu. Đến hết tháng 9/2014, số lượng giám định viên tư pháp tại Nam Định là 64, trong đó: Lĩnh vực pháp y: 09; Lĩnh vực pháp y tâm thần: 06; Kỹ thuật hình sự: 11; Lĩnh vực tài chính – kế toán: 03 (trong đó 02 công tác tại Sở Tài chính, 01 công tác tại Cục Thuế); Lĩnh vực Khoa học – Công nghệ: 10; Lĩnh vực Văn hóa: 10; Lĩnh vực xây dựng: 15 .
Kết quả từ ngày thực hiện Đề án 258 đến hết tháng 9/2014 trên địa bàn tỉnh Nam Định là 8.071 vụ việc, chia ra: Phòng Kỹ thuật hình sự: 7.510 vụ; Trung tâm pháp y: 454 vụ; Trung tâm giám định pháp y tâm thần: 97 vụ; Lĩnh vực xây dựng: 09 vụ; Lĩnh vực văn hóa: 01 vụ
Hoạt động của giám định viên tư pháp trên địa bàn tỉnh diễn ra đúng quy định pháp luật, các giám định viên làm việc nhiệt tình, thực hiện với tinh thần trách nhiệm cao, nhiều khi phải tiếp xúc với những trường hợp phức tạp, mất nhiều thời gian công sức (giám định tử thi, kỹ thuật hình sự, công trình xây dựng, …) nhưng vẫn đảm bảo hoàn thành nhiệm vụ đặt ra.
Tuy nhiên, trong quá trình triển khai thực hiện Đề án 258 và Luật Giám định tư pháp tại Nam Định đang gặp vướng mắc: tất cả hoạt động giám định tư pháp trên địa bàn tỉnh đều sử dụng phương tiện, thiết bị của cơ quan chủ quản để phục vụ hoạt động chuyên môn nên nhiều khi triển khai công việc chưa chủ động; Chưa có văn bản hướng dẫn cụ thể về việc trưng cầu các giám định viên đã nghỉ hưu, mặc dù Chỉ thị 158/CT-TTg ngày 25/10/2010 của Chính phủ có quy định “có giải pháp thích hợp sử dụng những giám định viên đã nghỉ hưu…”, từ đó dẫn tới công tác quản lý Nhà nước, trưng cầu giám định chưa đạt hiệu quả cao.
/Hy vọng rằng, trong thời gian tới, với sự cô gắng của các cấp, các ngành, công tác giám định tư pháp tại tỉnh Nam Định sẽ đạt chất lượng cao hơn, đã đáp ứng được yêu cầu giám định của các cơ quan tố tụng để phục vụ kịp thời giải quyết các vụ án./.
Trần Hồng Nhung
Sở tư pháp Nam Định