Thực hiện Pháp lệnh Giám định tư pháp , UBND tỉnh Nghệ An triển khai thi hành Pháp lệnh Giám định tư pháp và các văn bản có liên quan nhằm tăng cường củng cố tổ chức và nâng cao hiệu quả công tác giám định tư pháp trên địa bàn tỉnh.
UBND tỉnh đã ban hành Quyết định thành lập Trung tâm Giám định pháp y tâm thần tỉnh và Trung tâm pháp y tỉnh Nghệ An. Hai Trung tâm này hiện đã nay đi vào hoạt động ổn định. Tại Công an tỉnh có Phòng kỹ thuật hình sự được bố trí biên chế và trang bị tương đối đầy đủ để thực hiện nhiệm vụ. Ngoài lực lượng giám định viên pháp y, pháp y tâm thần, kỹ thuật hình sự, UBND tỉnh đã bổ nhiệm giám định viên tư pháp vụ việc thuộc một số lĩnh vực như: tài chính, khoa học công nghệ, văn hóa, thể thao và du lịch, xây dựng, giao thông vận tải, công thương, nông nghiệp và phát triển nông thôn. Toàn tỉnh hiện có 116 giám định viên tư pháp thuộc các lĩnh vực nêu trên và đã được Bộ Tư pháp cấp thẻ giám định viên, đáp ứng được việc trưng cầu giám định của các cơ quan tố tụng và từng bước đáp ứng yêu cầu cải cách tư pháp theo Nghị quyết số 49-NQ/TW của Bộ Chính trị.
Thực hiện Đề án “Đổi mới và nâng cao hiệu quả hoạt động giám định tư pháp” đã được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt tại Quyết định số 258/QĐ-TTg ngày 11/02/2010, ngày 19/12/2011, UBND tỉnh đã có Quyết định số 5595/QĐ-UBND ban hành Kế hoạch tổ chức thực hiện Đề án trên địa bàn tỉnh, đồng thời đã thành lập Ban Chỉ đạo tỉnh gồm 16 thành viên do đồng chí Phó Chủ tịch UBND tỉnh làm Trường Ban Chỉ đạo và các thành viên là đại diện lãnh đạo các sở, ngành có liên quan. Ban Chỉ đạo hoạt động theo Quy chế của Ban, trong đó giao nhiệm vụ cụ thể từng thành viên theo dõi, chỉ đạo từng lĩnh vực có giám định viên tư pháp hoạt động. Qua tổng hợp số vụ, việc chủ yếu tập trung lĩnh vực kỹ thuật hình sự và giám định pháp y, pháp y tâm thần, còn giám định tư pháp ở các lĩnh vực khác rất ít. Kết quả từ năm 2009 đến 2011 giám định từng lĩnh vực như sau: Lĩnh vực kỹ thuật hình sự của Công an: 1911 trường hợp; Trung tâm Pháp y: 852 trường hợp; Trung tâm giám định pháp y tâm thần: 57 trường hợp; Lĩnh vực khác: 01 vụ. Với kết quả giám định bảo đảm chính xác, không để xảy ra sai sót, qua đó đã tạo cơ sở pháp lý chắc chắn để lực lượng Công an điều tra, xử lý vụ việc theo đúng quy định của pháp luật.
Bên cạnh những kết quả đã đạt được, công tác giám định pháp y của tỉnh cũng còn nhiều tồn tại, bất cập như: giám định viên pháp y chuyên trách tại Trung tâm Pháp y tỉnh, hiện tại và một vài năm tới hết sức khó khăn vì đến thời điểm này chưa có bác sỹ giám định pháp y chuyên trách, Giám đốc Trung tâm cũng đang kiêm nhiệm, hiện nay đang tuyển dụng y sỹ để đưa đi đào tạo, ít nhất 4 năm sau mới có bác sỹ chuyên trách giám định pháp y.
Điều kiện, cơ sở vật chất phục vụ công tác giám định pháp y đối với Trung tâm Pháp y, cơ sở vật chất phục vụ cho công tác giám định chủ yếu đang lồng ghép với cơ sở vật chất của Bệnh viện Đa khoa tỉnh, Bệnh viện tuyến huyện và Hội đồng y khoa tỉnh.
Quy định quản lý nhà nước của UBND tỉnh, Sở Tư pháp còn mang tính độc lập, còn chung chung, chưa có quy định về phối hợp giữa Bộ chủ quản với UBND tỉnh, sở chủ quản với Sở Tư pháp và các sở ngành liên quan trong vai trò quản lý nhà nước về tổ chức và hoạt động giám định tư pháp, do vậy chưa có giải pháp hữu hiệu để tháo gỡ khó khăn về lực lượng giám định, cơ sở vật chất, chế độ chính sách trong công tác giám định tư pháp hiện nay, nhất là giám định pháp y.
Tại buổi làm việc đại diện các sở, ban, ngành, đơn vị liên quan của tỉnh đã có nhiều kiến nghị đề xuất về xây dựng, củng cố đội ngũ giám định pháp y; kinh phí, phương tiện cơ sở vật chất, trang thiết bị phục vụ cho hoạt động giám định pháp y; chế độ cho đội ngũ cán bộ thực hiện công tác giám định pháp y...
Phát biểu kết luận buổi làm việc, Phó Chủ nhiệm Ủy ban Tư pháp Quốc hội Lê Thị Nga đã biểu dương những kết quả đạt được trong hoạt động giám định tư pháp tỉnh , đồng thời ghi nhận tất cả các ý kiến về việc đổi mới, nâng cao hiệu quả hoạt động giám định tư pháp và xây dựng luật về lĩnh vực giám định Tư pháp...
Nguyễn Quế Anh - Sở Tư pháp nghệ An