Thực tế của quá trình xã hội hóa hoạt động công chứng tại tỉnh Nam Định có một số đặc trưng sau:

- Thực hiện Quyết định số 2014/QĐ-TTg ngày 29/12/2012 của Thủ tướng Chính phủ ban hành quy hoạch tổng thể phát triển tổ chức hành nghề công chứng đến năm, tỉnh  Nam Định đã ban hành Kế hoạch số 69/KH-UBND ngày 10/9/2013, theo đó đến năm 2020 tỉnh Nam Định được quy hoạch 18 tổ chức hành nghề công chứng. Thực tế tại Nam Định, sự tồn tại và phát triển của các tổ chức hành nghề công chứng đã góp phần to lớn trong việc đảm bảo tính an toàn pháp lý cho các hợp đồng, giao dịch. Đến nay, với sự hoạt động của 14 công chứng viên tại 10 tổ chức hành nghề công chứng (01 Phòng công chứng thuộc Sở Tư pháp và 09 Văn phòng công chứng) đã đáp ứng cơ bản nhu cầu công chứng của người dân.Tuy nhiên vẫn còn 3 huyện Mỹ Lộc, Vụ Bản, Nghĩa Hưng chưa thành lập được Văn phòng công chứng. Theo kế hoạch thì đến năm 2015 đảm bảo các tổ chức hành nghề công chứng được thành lập ở tất cả các huyện, thành phố.

- Về vấn đề chuyển giao thẩm quyền công chứng, UBND tỉnh Nam Định đã ban hành Quyết định số 21/2009/QĐ-UBND ngày 14 tháng 10 năm 2009 chuyển giao các hợp đồng, giao dịch từ UBND cấp xã sang các tổ chức hành nghề công chứng thực hiện. Quyết định này nêu rõ: Trong khi chưa có tổ chức hành nghề công chứng, giao Phòng Công chứng số I tỉnh Nam Định thực hiện công chứng các hợp đồng, giao dịch liên quan đến bất động sản của hộ gia đình, cá nhân và các hợp đồng, giao dịch khác theo yêu cầu của các bên tham gia trên địa bàn thành phố Nam Định; các địa phương khác, người tham gia hợp đồng, giao dịch được lựa chọn công chứng của tổ chức hành nghề công chứng trên địa bàn khác hoặc chứng thực của UBND cấp xã theo quy định của pháp luật.

Từ khi Quyết định số 21/2009/QĐ-UBND có hiệu lực, với sự hoạt động tích cực của Phòng Công chứng số I và 3 văn phòng công chứng trên địa bàn thành phố Nam Định, việc công chứng các hợp đồng, giao dịch diễn ra nhanh chóng, chính xác, đáp ứng yêu cầu công dân, đảm bảo theo đúng quy định pháp luật, không có trường hợp nào khiếu kiện xảy ra.

Tại địa bàn các huyện, do một số tổ chức hành nghề công chứng mới được thành lập chưa đáp ứng được tốt nhu cầu của người dân nên UBND cấp huyện, cấp xã tại các địa bàn đó vẫn chứng thực hợp đồng, giao dịch theo quy định của Nghị định 75/2000/NĐ-CP ngày 08/12/2000 của Chính phủ về công chứng, chứng thực. Nhưng thực tế cho thấy, với sự đa dạng, phức tạp của các hợp đồng, giao dịch hiện nay, ở một số địa bàn, trình độ của đội ngũ cán bộ làm công tác chứng thực tại UBND cấp huyện, cấp xã chưa đáp ứng được, không thể đảm bảo tính an toàn pháp lý cua các hợp đồng, giao dịch.

Từ thực tế đó, để có thể nâng cao chất lượng của việc xã hội hóa hoạt động công chứng trên địa bàn tỉnh Nam Định, đáp ứng được nhu cầu của người dân, nên chăng trước mắt cần tập trung thực hiện một số giải pháp sau:

- Tiến hành tổ chức các buổi tọa đàm, tập huấn nâng cao năng lực hoạt động cho đội ngũ công chứng viên.

- Trên cơ sở khảo sát chất lượng hoạt động và năng lực của các văn phòng công chứng cũng như điều kiện thực tế của địa phương, tiến hành chuyển giao việc chứng thực các hợp đồng, giao dịch mà UBND cấp xã, cấp huyện đang thực hiện sang các tổ chức hành nghề công chứng đáp ứng được yêu cầu của người dân.

- Tham mưu UBND tỉnh thành lập Đoàn kiểm tra, thanh tra liên ngành tiến hành kiểm tra, thanh tra toàn diện về công tác công chứng, có hình thức xử lý thích hợp đối với các hành vi vi phạm pháp luật trong lĩnh vực công chứng.                                                                                                                

Trần Hồng Nhung

 Sở Tư pháp Nam Định