Ngày 25 tháng 6 năm 2013 UBND tỉnh Ban hành Quyết định số 1211/2013/QĐ-UBND tỉnh về quy định diện tích đất tối thiểu sau khi tách thửa đối với từng loại đất trên địa bàn tỉnh Hà Giang. Diện tích tối thiểu sau khi tách thửa đối với từng loại đất như sau:

- Đối với thửa đất ở khu vực đô thị: Thửa  đất tiếp giáp với đường phố có lộ giới lớn hơn 20m thì diện tích tối thiểu của thửa đất là 45m2, có cạnh tối thiểu của thửa đất là 5,0m. Thửa đất tiếp giáp với đường phố có lộ giới 20m, thì điện tích tối thiểu của thửa đất là 36 m2, có cạnh tối thiểu của thửa đất là 4.0m.

- Đối với thửa đất khu vực nông thôn: Đối với các khu vực trung tâm các xã và thôn, bản, xóm, tổ khu phố tiếp giáp với thị trấn, phường diện tích tối thiểu của thửa đất là 40m2, có cạnh tối thiểu của thửa đất là 4,0m.

- Đối với khu vực nông thôn còn lại diện tích tối thiểu của thửa đất là 50m2, có cạnh tối thiểu của thửa đất là 5.0m.

- Đối với thửa đất nông nghiệp đất trồng cây hàng năm diện tích tối thiểu của thửa đất là 100m2, đất trồng cây lâu năm diện tích tối thiểu của thửa đất là 500m2, đất rừng sản xuất diện tích tối thiểu của thửa đất là 1.000m2.

Việc quy định diện tích đất tối thiểu sau khi tách thửa đối với từng loại đất trên địa bàn tỉnh Hà Giang vì quy định diện tích tách thửa như vậy là quá lớm một mặt khác người dân không đủ đất để tách, một mặt không phù hợp với nhu cầu thực tế của người dân dẫn đến khi yêu cầu công chứng chuyển nhượng, tặng cho quyền sử dụng một phần thửa đất thấp hơn diện tích tối thiểu quy định trong quyết định nên Phòng công chứng phải từ chối công chứng thì người dân đều phản đối và bức súc. Cần có giải pháp tháo gỡ, ý kiến chỉ đạo đối với thực trạng hiện nay trong việc công chứng liên quan đến nhà ở, liên quan đến các giấy tờ hộ tịch đang gặp khó khăn nêu trên. Do vậy các hợp đồng giao dịch không nhiều dẫn đến các vụ việc công chứng ít và kéo theo thu lệ, thu phí nộp ngân sách nhà nước thấp. Phòng công chứng là đơn vị sự nghiệp, tự đảm bảo một phần kinh phí dẫn đến tình trạng đơn vị gặp nhiều khó khăn về tài chính để trang trải cho hoạt động thường xuyên của đơn vị.

Vướng mắc: Thực trạng người đến yều công chứng hợp đồng uỷ quyền, đặc biệt là uỷ quyền trong lĩnh vực chuyển nhượng quyền sử dụng đất, mua bán xe ô tô cho thấy nhiều trường hợp có khả năng để trốn tránh nghĩa vụ tài chính với Nhà nước nhưng Công chứng viên không có căn cứ để từ chối ký hợp đồng. Hiện nay trên địa bàn tỉnh Hà Giang có 04 tổ chức hành nghề công chứng việc chia sẻ, khai thác thông tin dữ liệu công chứng chưa có nên rất dễ xảy ra hiện tượng công chứng chồng chéo các hợp đồng chuyển nhương, tặng cho, cho thuê , thừa kế, thế chấp quyền sử dụng đất.

- Hiện tượng người dân yêu cầu công chứng hợp đồng chuyển nhượng quyền sử dụng đất và tài sản gắn liền trên đất, Công chứng viên luôn giải thích hậu quả pháp lý của việc giao kết hợp đồng nhưng người dân cố tình che dấu mục đích vay mượn và khẳng định việc giao kết hợp đồng chuyển nhượng là sự thật và tự nguyện nên Công chứng viên không có căn cứ để từ chối ký hợp đồng.

- Tình trạng thực tế trên địa bàn tỉnh các hộ gia đình, cá nhân chưa đựơc cấp giấy chứng nhận sở hữu nhà ở nên các hợp đồng giao dịch liên quan đến nhà ở đang trong tình trạng: Nếu công chứng thì vi phạm pháp luật; Nếu không công chứng thì gây bức súc trong nhân dân và xảy ra tranh chấp đối với nhà ở. Tình trạng thực tế việc cấp lại, cấp quá hạn, cấp bản sao giấy chứng nhận kết hôn, giấy khai sinh, giấy chứng tử, lý lịch gia đình, tình trạng hôn nhân đối với cá nhân còn nhiều khó khăn nên việc yêu cầu các giấy tờ trên trong hồ sơ công chứng đôi khi chưa được đầy đủ dẫn đến tình trạng nếu không công chứng thì gây bức súc trong nhân dân, hoạt động công chứng bị ùn tắc.

Công chứng “đúng”: Tuân thủ các quy định của pháp luật. Ưu điểm: Quyền và lợi ích chính đáng của công dân luôn được bảo vệ, hạn chế mức thấp nhất thiệt hại cho các bên, tránh tranh chấp khiếu kiện khiếu nại, tạo sự ổn định xã hội, tạo niềm tin vững chắc cho nhân dân; Nhược điểm: Ban đầu nhân dân không ủng hộ vì cho rằng rườm rà, nhiều thủ tục, sách nhiễu... nên khách hàng sẽ chọn nơi công chứng đơn giản, do vậy khách của Phòng công chứng ngày càng ít đi.

 Đề nghị Bộ Tư pháp thường xuyên mở các lớp tập huấn nghiệp vụ công chứng cho các Công chứng viên để nâng cao trình độ chuyên môn. Tạo nguồn thu hút. Bộ Tư pháp hỗ trợ một phần kinh phí xây dựng cơ sở dữ liệu chung về giao dịch đối với bất động sản trên địa bàn tỉnh Hà Giang để phòng ngừa việc công chứng chồng chéo các hợp đồng giao dịch liên quan tới bất động sản trên địa bàn tỉnh.

Hoàng Hồng